Kira artışlarına yeni ayar

18 Ocak 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 71 maddelik torba yasa ile kira artış oranı TÜFE üzerinden hesaplanmaya başlandı. Peki, işyeri kira artış oranı yüzde kaç oldu? Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK tarafından açıklanan oranlara göre Türkiye’de Aralık 2018 döneminde 12 aylık ÜFE oranı % 27,01 oldu. Açıklanan bu rakama göre ev sahipleri kiracılarına bu ay en fazla % 27,01 oranında zam yapacaklar.

Kira artış oranı için beklenen yasal düzenleme yapıldı ve bugünden itibaren kira artış oranı için TÜFE kullanılması kanun değişikliği ile sınırlı kılında. Yani 2019 kira artış oranı TÜFE üzerinden hesaplanmaya başlandı. Buna göre eskiden artışlarda üst sınır ÜFE iken, artık üst sınır son on iki aylık ortalama TÜFE olarak baz alınacak. Aralık ayı rakamlarına göre 1.000-TL’lik bir kira da bu değişiklik kiracıya 107-TL’lik avantaj sağlayacak” TÜFE’nin açılımı , ‘ Tüketici Fiyat Endeksi ‘ dir. Tüfe sayesinde enflasyonu ölçebiliriz. Tüfe değerleri Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından hesaplanır. Tüfe , daha önce satın alınmış bir malın – hizmetin , daha sonra ki bir tarihteki fiyatı ile karşılaştırılmasına yarar.

Konut Kiracıları Büyük Avantaj Sağladı

İşyeri kira zam oranı ve işyeri kira hesaplaması hakkında bir yazı kaleme alan Mustafa Hakan Özelmacıklı “7161 sayılı, Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 56. Maddesi gayrimenkul sektöründeki binlerce kiracıyı etkiliyor.

Buna göre eskiden artışlarda üst sınır ÜFE iken, artık üst sınır son on iki aylık ortalama TÜFE olarak baz alınacak. Aralık ayı rakamlarına göre 1.000-TL’lik bir kira da bu değişiklik kiracıya 107-TL’lik avantaj sağlayacak” dedi.

İşyeri Kira Artış Oranı Belirsiz

Özelmacıklı açıklamasında düzenlemenin sadece Türk Borçlar Kanunun sadece 344. Maddesi ile sınırlı kaldığını söyleyerek “Bu maddenin 1. fıkrasında, tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki on iki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir olarak değişmiş oldu.

Lakin 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 2. Maddesi hala geçerli. Bu maddeye göre tacir olarak sayılan kişiler ile özel hukuk ve kamu hukuku tüzel kişileri olduğu işyeri kiralarında 344. Maddenin 01/07/2020’ye kadar uygulanamayacağı hükmü var.

Yani tacir kiracılı işyerlerindeki artış oranında sözleşme serbestisi geçerli ve kontratta yazılı artış oranı ne ise o yapılabilecek” dedi. Yani işyeri kira artış oranı için işyeri kira sözleşmesi içerisinde bu oranı gösteren bir madde bulunuyorsa bu maddeye göre zam yapılacak. Böyle bir oran yoksa da işyeri sahibi istediği oranda zam yapma hakkına sahip olacak. Söz konusu yasal değişiklik işyeri kira sözleşmeleri için bağlayıcı olmayacak.

TÜİK ÜFE Aralık 2018 Ocak 2019 kira artış zam oranı

Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK tarafından açıklanan oranlara göre Türkiye’de Aralık 2018 döneminde 12 aylık ÜFE oranı % 27,01 oldu. Açıklanan bu rakama göre ev sahipleri kiracılarına bu ay en fazla % 27,01 oranında zam yapacaklar. Yeni zam oranına göre Aralık ayı kira zam oranı hesaplaması şu şekilde yapılacak:

Konut Kirası: 1.000 Lira

TÜİK ÜFE Aralık 2018 Ocak 2019 Kira Artış Zam Oranı: % 27,01

Ocak Ayı Kira Artış Oranı Tutarı: 270,01 Lira

Ocak 2019 Kira Artış Oranı Dahil Yeni Zamlı Kira Tutarı: 1.270,01 Lira

Ocak 2019 TÜFE kira artışı zam oranı

Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK tarafından açıklanan oranlara göre Türkiye’de Aralık 2018 döneminde 12 aylık TÜFE oranı 16,33 oldu. Açıklanan bu rakama göre ev sahipleri kiracılarına bu ay en fazla % 16,33 oranında zam yapacaklar. Yeni zam oranına göre Aralık ayı kira zam oranı hesaplaması şu şekilde yapılacak:

Konut Kirası: 1.000 Lira

TÜİK TÜFE Ocak 2019 Kira Artış Oranı: % 16,33

Ocak Ayı Kira Artış Oranı Tutarı: 163,30 Lira

Ocak Ayı Kira Artış Oranı Dahil Yeni Zamlı Kira Tutarı: 1.163,30 Lira

KİRA ZAMMI NASIL HESAPLANIR?

Yeni Ekonomi Programı’nda yer alan tedbirlerden biri gayrimenkulde kira artış oranını doğrudan etkiliyor. Ev sahipleri artık zamları üretici fiyatından değil, tüketici fiyatından yapabilecek. Program’ın ‘Enflasyon’ bölümünün ‘Politika ve Tedbirler’ başlığı altında, “Kira artış oranına dair üst sınır, döviz kuru ve emtia fiyatlarındaki gelişmelere duyarlılığı yüksek olan üretici fiyatları yerine tüketici fiyatlarına göre belirlenecektir” maddesi yer alıyor. Normal şartlarda 12 aylık ortalama Yurt İçi Üretici Fiyatı (Yİ-ÜFE) artış oranı ile belirlenen kira zammı üst rakamı yeni düzenleme yapılması ile birlikte TÜFE ile belirlenecek. Ağustos ayında 12 aylık ÜFE gerçekleşmesi yüzde 18,78, TÜFE gerçekleşmesi ise yüzde 12,61 olarak kaydedilmişti. Bu da oturduğu ev için bin lira kira ödeyen tüketicinin, zam zamanının ağustosa denk gelmesi durumunda eylülde 188 lira zamlı ödeme yapacağı anlamına geliyor. Şayet TÜFE oranından zam yapılsaydı bu rakam 126 lira olacaktı.

Kira artışını kim belirler?

Ev ve işyerini kiraya veren mal sahipleri, kiracıları ile yaptığı sözleşmenin yenilenmesi halinde kira bedeline zam yapma hakkına da sahip oluyor. Peki, kira artışını kim belirler? Ev ve işyerini kiraya veren mal sahipleri, kiracıları ile yaptığı sözleşmenin yenilenmesi halinde kira bedeline zam yapma hakkına da sahip oluyor. Kira sözleşmesi, taraflardan herhangi bir fesih bildiriminin gelmemesi halinde otomatik olarak senelik yenilenmiş oluyor.

Kira fiyatları bir yılda ne kadar zamlandı?

Ağustos ayında yaşanan kira artış oranı yüzde 17,41 TL olurken, bu rakam 2018 yılının kira zammında ulaşılan en yüksek değer olarak dikkat çekiyor. Bir yıl önce 2017’nin Ağustos ayında kira artış oranı sadece yüzde 10,94 idi. Ağustos 2017-Ağustos 2018 dönemini kapsayan 12 aylık dönem boyunca kira artış rakamları sadece bu yılın Şubat, Mart ve Nisan gerileme kaydetti. 2018’in Ocak ayında yüzde 15,82 iken, Şubat ayında yüzde 15,66, Mart ayında yüzde 15,50 ve Nisan ayında yüzde 15,35 TL’ye gerileyen kira artış oranları mayıs 2018 itibariyle tırmanışa geçti.

Böylelikle ülke çapında kira artış oranları bir yılda yaklaşık yüzde 60 yükseldi. 2018’in ilk sekiz ayında ise kira zammı artışı yüzde 10 oldu. Yaz aylarına bakıldığında ise Haziran ayında yüzde 15,80 olan kira artış oranı, önce Temmuz ayında yüzde 16,57’ye, son olarak da Ağustos ayında yüzde 17,41 TL’ye tırmandı.

aksam.com.tr